همه چیز تحت کنترل توست(قسمت اول از دعا 52)

قسمت اول از تحلیل دعای پنجاه و دوم صحیفه سجادیه

«همه چیز تحت کنترل توست»

مشتاقین به ادامه مطلب سری بزنند

دعای پنجاه دوم صحیفه سجادیه دعای اصرار به خداوند

 (وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ فِی الْإِلْحَاحِ عَلَى اللَّهِ تَعَالَى‏)

یَا اَللَّهُ الَّذِی لَا یَخْفَى عَلَیْهِ شَیْ‏ءٌ فِی الْأَرْضِ وَ لَا فِی السَّمَاءِ ، وَ کَیْفَ یَخْفَى عَلَیْکَ یَا إِلَهِی مَا أَنْتَ خَلَقْتَهُ ، وَ کَیْفَ لَا تُحْصِی مَا أَنْتَ صَنَعْتَهُ ، أَوْ کَیْفَ یَغِیبُ عَنْکَ مَا أَنْتَ تُدَبِّرُهُ ، أَوْ کَیْفَ یَسْتَطِیعُ أَنْ یَهْرُبَ مِنْکَ مَنْ لَا حَیَاةَ لَهُ إِلَّا بِرِزْقِکَ ، أَوْ کَیْفَ یَنْجُو مِنْکَ مَنْ لَا مَذْهَبَ لَهُ فِی غَیْرِ مُلْکِکَ ،«1»یَا اَللَّهُ الَّذِی لَا یَخْفَى عَلَیْهِ شَیْ‏ءٌ فِی الْأَرْضِ وَ لَا فِی السَّمَاءِ ، وَ کَیْفَ یَخْفَى عَلَیْکَ یَا إِلَهِی مَا أَنْتَ خَلَقْتَهُ ، وَ کَیْفَ لَا تُحْصِی مَا أَنْتَ صَنَعْتَهُ ، أَوْ کَیْفَ یَغِیبُ عَنْکَ مَا أَنْتَ تُدَبِّرُهُ ، أَوْ کَیْفَ یَسْتَطِیعُ أَنْ یَهْرُبَ مِنْکَ مَنْ لَا حَیَاةَ لَهُ إِلَّا بِرِزْقِکَ ، أَوْ کَیْفَ یَنْجُو مِنْکَ مَنْ لَا مَذْهَبَ لَهُ فِی غَیْرِ مُلْکِکَ ، «2»سُبْحَانَکَ أَخْشَى خَلْقِکَ لَکَ أَعْلَمُهُمْ بِکَ ، وَ أَخْضَعُهُمْ لَکَ أَعْمَلُهُمْ بِطَاعَتِکَ ، وَ أَهْوَنُهُمْ عَلَیْکَ مَنْ  أَنْتَ تَرْزُقُهُ وَ هُوَ یَعْبُدُ غَیْرَکَ «3»سُبْحَانَکَ لَا یَنْقُصُ سُلْطَانَکَ مَنْ أَشْرَکَ بِکَ ، وَ کَذَّبَ رُسُلَکَ ، وَ لَیْسَ یَسْتَطِیعُ مَنْ کَرِهَ قَضَاءَکَ أَنْ یَرُدَّ أَمْرَکَ ، وَ لَا یَمْتَنِعُ مِنْکَ مَنْ کَذَّبَ بِقُدْرَتِکَ ، وَ لَا یَفُوتُکَ مَنْ عَبَدَ غَیْرَکَ ، وَ لَا یُعَمَّرُ فِی الدُّنْیَا مَنْ کَرِهَ لِقَاءَکَ . «4»سُبْحَانَکَ مَا أَعْظَمَ شَأْنَکَ ، وَ أَقْهَرَ سُلْطَانَکَ ، وَ أَشَدَّ قُوَّتَکَ ، وَ أَنْفَذَ أَمْرَکَ «5»سُبْحَانَکَ  قَضَیْتَ عَلَى جَمِیعِ خَلْقِکَ الْمَوْتَ مَنْ وَحَّدَکَ وَ مَنْ کَفَرَ بِکَ ، وَ کُلٌّ ذَائِقُ الْمَوْتَ ، وَ کُلٌّ   صَائِرٌ  إِلَیْکَ ، فَتَبَارَکْتَ  وَ تَعَالَیْتَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَحْدَکَ لَا شَرِیکَ لَکَ . «6»آمَنْتُ بِکَ ، وَ صَدَّقْتُ رُسُلَکَ ، وَ قَبِلْتُ کِتَابَکَ ، وَ کَفَرْتُ بِکُلِّ مَعْبُودٍ غَیْرِکَ ، وَ بَرِئْتُ مِمَّنْ عَبَدَ سِوَاکَ . «7»اللَّهُمَّ إِنِّی أُصْبِحُ وَ أُمْسِی مُسْتَقِلًّا لِعَمَلِی ، مُعْتَرِفاً بِذَنْبِی ، مُقِرّاً بِخَطَایَایَ ، أَنَا بِإِسْرَافِی عَلَى نَفْسِی ذَلِیلٌ ، عَمَلِی أَهْلَکَنِی ، وَ هَوَایَ أَرْدَانِی ، وَ شَهَوَاتِی حَرَمَتْنِی . «8»فَأَسْأَلُکَ یَا  مَوْلَایَ سُؤَالَ مَنْ  نَفْسُهُ  لَاهِیَةٌ لِطُولِ أَمَلِهِ ، وَ  بَدَنُهُ غَافِلٌ لِسُکُونِ عُرُوقِهِ ،  وَ قَلْبُهُ مَفْتُونٌ بِکَثْرَةِ  النِّعَمِ  عَلَیْهِ ، وَ فِکْرُهُ  قَلِیلٌ لِمَا هُوَ صَائِرٌ إِلَیْهِ . «9»سُؤَالَ مَنْ قَدْ غَلَبَ عَلَیْهِ الْأَمَلُ ، وَ فَتَنَهُ الْهَوَى ، وَ اسْتَمْکَنَتْ مِنْهُ الدُّنْیَا ، وَ أَظَلَّهُ الْأَجَلُ ، سُؤَالَ مَنِ اسْتَکْثَرَ ذُنُوبَهُ ، وَ اعْتَرَفَ بِخَطِیئَتِهِ ، سُؤَالَ مَنْ لَا رَبَّ لَهُ غَیْرُکَ ، وَ لَا وَلِیَّ لَهُ دُونَکَ ، وَ لَا مُنْقِذَ لَهُ مِنْکَ ، وَ لَا مَلْجَأَ لَهُ مِنْکَ ، إِلَّا إِلَیْکَ . «10»إِلَهِی أَسْأَلُکَ بِحَقِّکَ الْوَاجِبِ عَلَى جَمِیعِ خَلْقِکَ ، وَ بِاسْمِکَ الْعَظِیمِ الَّذِی أَمَرْتَ رَسُولَکَ أَنْ یُسَبِّحَکَ بِهِ ، وَ بِجَلَالِ وَجْهِکَ الْکَرِیمِ ، الَّذِی لَا یَبْلَى وَ لَا یَتَغَیَّرُ ، وَ لَا یَحُولُ وَ لَا یَفْنَى ، أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ، وَ أَنْ تُغْنِیَنِی عَنْ کُلِّ شَیْ‏ءٍ بِعِبَادَتِکَ ، وَ أَنْ تُسَلِّیَ نَفْسِی عَنِ الدُّنْیَا بِمَخَافَتِکَ ، وَ أَنْ تُثْنِیَنِی بِالْکَثِیرِ مِنْ کَرَامَتِکَ بِرَحْمَتِکَ . «11»فَإِلَیْکَ أَفِرُّ ، و مِنْکَ أَخَافُ ، وَ بِکَ أَسْتَغِیثُ ، وَ إِیَّاکَ أَرْجُو ، وَ لَکَ أَدْعُو ، وَ إِلَیْکَ أَلْجَأُ ، وَ بِکَ أَثِقُ ، وَ إِیَّاکَ أَسْتَعِینُ ، وَ بِکَ أُومِنُ ، وَ عَلَیْکَ أَتَوَکَّلُ ، وَ عَلَى جُودِکَ وَ کَرَمِکَ أَتَّکِلُ

یَا اَللَّهُ الَّذِی لَا یَخْفَى عَلَیْهِ شَیْ‏ءٌ فِی الْأَرْضِ وَ لَا فِی السَّمَاءِ ،

                           وَ کَیْفَ یَخْفَى عَلَیْکَ یَا إِلَهِی مَا أَنْتَ خَلَقْتَهُ ،

                                                     وَ کَیْفَ لَا تُحْصِی مَا أَنْتَ صَنَعْتَهُ ،

                                                                                                     

---

امام سجاد علیه السلام در ابتدای  دعای 52 صحیفه سجادیه به نکته بسیار جالبی اشاره می کنند.

دیدی بعضی وقت ها، داری با وسیله ای ور می ری یه دفه می شکنه؟ بعد اعصابت خورد می شه که: ای صاب مرده!

گمان می کنیم که زور زیاد ما باعث شکسته شدن وسیله شده!

و شایدهم

بی خود بودن جنس وسیله ای که خریده ایم سبب شکسته شدن آن شده!

اگر یکی تو این اعصاب خوردی بیاد به من بگه همه اشیاء تحت تدبیر الهی هستن! چه حالتی به من دس می ده؟

چگونه می تونم مدبر بودن خدا را در وسیله ها توجیه کنم.

حضرت سجاد علیه السلام در این فراز از دعای 52 صحیفه سجادیه از نقطه جالبی شروع می کنند!

از

چیزها

از

شیء

از همه مخلوقات

حتی اشیاء بی جان

اگر بخواهیم این دعا را فقط در یک مصداق تحلیل کنیم و آن اشیاء بی جان باشند، به نکات جالبی می رسیم.

اول از همه به خداوند می گوییم هیچ چیز در آسمان و زمین از تو پنهان نیست.

حتی

آن وقتی که وسیله ای در دست من شکست، از تو پنهان نبود!

مگر می شود از تو پنهان باشد؟ در حالی که خالق و به وجود آورنده آن تو هستی!

نمی دانم چه شده که من فقط در همه چیز واسطه ها را می بینم؟

چشم من به دیدن مخلوقات تو عادت کرده است.

چشم من به دیدن اشیاء عادت کرده است.

و

تو

برای اینکه خودت را به من بنمایانی

برای محدودیت و ضعف هایم

از همین چیزهای دم دستی شروع می کنی

از همین ابزارها و مخلوقات

از همین چیزهایی که شاید در دست من بشکنند

و من

نه در سالم بودن آنها و نه در خراب شدنش

ترا ندیدم

در این جا

در ذهن من

در تحلیل ها یم، تو غائبی

تو

فقط یک مقام تشریفاتی داری

شبیه رئیس جمهور در کشورهایی که نخست وزیر دارند!

در حالی که خالق همه اینها تو هستی

به دلیل اینکه من با این اشیاء و مخلوقات خو گرفته ام و

همچینین به دلیل اینکه جهان تو با نظم و قاعده ی علت و معلول اداره می شود

من همین ها را می بینم

مانند کسی که همیشه با لب تاب کار می کند

اما کمتر برنامه نویس و سیستم عامل را می بیند

نمی گویم نعوذبالله خدایا تو سیستم عاملی!

می گویم تو خالق آن هستی

تو نظم نیستی

تو نظم را آفریدی

تو مخلوق نیستی

تو مخلوق را آفریدی

اما

حال که این همه را آفریدی مخلوقاتت از تحت کنترل تو خارج نشده اند

نعوذبالله تو مانند برنامه نویسان مایکروسافت نیستی که وقتی برنامه را بنویسند و در بازار عرضه کنند مصنوع آنها دیگر تحت کنترل آنها نیست.

آن وقت این برنامه نویسان دیگر هستند که می توانند کرک ها را بسازند و برنامه را تحت کنترل خود بگیرند

حضرت سجاد علیه السلام می فرماید

همه موجودات را آفریدی و خلق کردی به همین دلیل از دید تو مخفی و پنهان نیستند

در حالی که بسیاری از آنچه که ما می سازیم(نه خلق می کنیم) به مرور زمان از دید و کنترل ما پنهان می شود.

اما او، خالق است. حتی اگر مخلوقش در دست مخلوق دیگری باشد باز تحت کنترل است.

در فراز بعدی، حضرت می فرماید

آنچه را که تو خلق کردی برایت قابل احصاء است.

احصاء یعنی آنچه حساب آن با اعتماد کامل، تحت کنترل توست.

این حساب، هم حساب عددی و کمی است، هم حساب کیفی

یعنی هم تعداد دقیق آنها را داری هم کیفیت دقیق آنها را

(اگر ما سالها سازنده کفش باشیم بعد کسی از ما بپرسد تا به حال چند کفش درست کرده ای عاجز از بیان آن هستیم! حال اگر به ما بگویند تا به حال چند کفش خریده ای باز هم عاجز از شمردن و احصاء آن هستیم. تازه این برای شخصی است که از 15 سالگی دارای کارخانه تولید کفش بوده و تا 80 سالگی بیشتر عمر نکرده است. اما او که از اول (که برای آن حدی نیست) بوده، او تعداد تمام کفش های من و اجدادم را تا آدم می داند.

دقیق تر شویم فرض کنید شما صاحب کارخانه ی ماکارونی زر هستید! اگر کسی از شما بپرسد تا به حال چند دانه رشته مارکارونی به طور دقیق تولید کردید؟ چه جوابی می دهید؟ )

او نه تنها به تمام رشته های ماکارونی من که حتی به تمام ملکول ها و تمام اتم ها و حتی آنچه ریزتر از اینها است و هنوز علم بشر به آن دست نیافته آگاه است.

او نه تنها تعداد رشته های ماکارونی کارخانه مرا می داند بلکه، برای دیگر کارخانه ها هم آگاه است!

او نه تنها تعداد ماکارونی ها بلکه تعداد همه مخلوقاتی که ما نمی توانیم آنها را بشماریم از اول خلقت تا به حال می داند.

همه این حرفایی که زدیم هنوز نتوانستیم واژه احصاء را معنا کنیم

چون ما فقط به کمیت پرداختیم و از عدد گفتیم

ما هنوز از کیفیت چیزی نگفتیم

حال اگر از ما بپرسند کیفیت کدام یکی از بسته های ماکارونی بهتر است؟ چه جوابی می دهیم؟

اگر از ما بپرسند کیفیت کدام یک از اتم ها بهتر است چه جوابی می دهیم؟

او، هم تعداد دقیق را می داند، هم کیفیت دقیق را

اما باز هم واژه احصاء معنا کامل نشد

چرا که کارخانه دار توانی برای اصلاح و کنترل در همان لحظه و یا در قابلمه هایی که در خانه های مختلف بر روی آتش است را ندارد!

اما همه ی  اینها تحت کنترل او هستند و در هیچ کدام از این مراحل از تحت قدرت او خارج نشده است.

باز هم نتوانستیم واژه احصاء را معنا کنیم

او حاکم بر قانون نظم است نه محکوم

اما سازنده نرم افزار ها محکوم کار خود هستند

یعنی اگر بگویند من دلم می خواد با زدن کلید دلیت برنامه اجرا شود

این اتفاق نمی افتد

چرا که او برنامه اش را اینگونه ننوشته است

بلکه او محکوم برنامه خودش است

یعنی هر جور که نوشته برای خودش هم همان گونه است مگر اینکه دوباره تغییرش دهد

اما خداوند محکوم برنامه ها و نظمی که ایجاد کرده نیست

بلکه این مخلوقات هستند که محکوم قانون نظمند

ما محکوم شب و روز هستیم و نمی توانیم آن را کنترل کنیم اما او حاکم است نه محکوم

چون ما خودمان را محکوم قانون نظم می دانیم گمان می کنیم او هم محکوم قانون نظم است

در حالی که او محکوم هیچ یک از مخلوقاتش نیست

رئیس ایران خودرو نمی تواند بگوید من گاز می دهم اما ماشین ترمز کند!

او هم محکوم تولیدش است

(البته در این مثال ها بین این تولید کننده  و خداوند تفاوت بی نهایت وجود دارد

اما ما برای اینکه قدری به ذهن تقریب شود ناچاریم که از اینها مثال بیاوریم)

پس احصاء یعنی آگاه به تعداد و کیفیت و کنترل کننده و تغییر مطلق، و حاکم بر تمام قوانینش

حضرت در ادامه می فرماید: اما علت اینکه تو می توانی تمام مخلوقاتت را احصاء کنی به این خاطر است که تو صانع آن هستی.

در ابتدا فرمود که تو خالقی!

خالق یعنی آنکه می آفریند بدون نمونه قبلی.

یعنی هیچ الگویی برای آفرینش نداشته

در حالی که تمام آنچه ما درست کرده ایم بر اساس مدل های قبلی بوده است و جز خدا هیچ کس را توان خلق نیست

نکته دیگری که در معنی خلق است این است که در خلق، خلقت از عدم(مادی) است. یعنی او آفرید در حالی که هیچ ماده اولیه ای وجود نداشت.

اما دیگران هرچه که درست کنند بر اساس مواد اولیه ای است که او خلق کرده.

دیگران محتاج مواد اولیه هستند اما او محتاج نیست.

اما صانع به معنای ایجاد کردن و درست کردن در کمال دقت و مهارت است.

علت اینکه خداوند می تواند تمام مخلوقاتش را احصاء کند به این دلیل است که او صانع آنها است

یعنی آنها را در کمال دقت و مهارت آفریده است، بی هیچ نقصی.

انشاالله ادامه دارد >>>>>